Tijd updates direct in je inbox? Abonneer je hier op Flessenpost

Lees hier mijn nieuwsbrief Flessenpost. Daarin de meest waardevolle inzichten over de natuur van de tijd, inclusief praktische tips om iedere tijdsoort te oefenen en in je leven toe te passen voor meer tijdrijkdom.

Er staan al vier edities online: de introductie, de relatie tussen sekse en tijd, Kairos/Krultijd en de dood en eindigheid. Ik publiceer elke 2 tot 4 weken, de ene editie is langer dan de andere.

Omdat tijd van en voor iedereen is (of zou moeten zijn) is Flessenpost gratis toegankelijk. Ben je fan van mijn werk en wil je mijn tijdonderzoek steunen? Overweeg dan een betaald lidmaatschap via Substack, doe een donatie aan D.C. van Duijn NL21TRIO0254665594, stuur mijn nieuwsbrief door naar vrienden of boek een workshop of gastlezing over tijdontwerp.

In 2024 ligt Pluk de Tijd in de schappen en opent de Tijd Tempel haar deuren

Ik heb ontzettend veel zin in het nieuwe jaar. Na vier jaar onderzoek en schrijven verschijnt eindelijk mijn boek Pluk de Tijd - De Kunst van Precies Genoeg bij BOT Uitgevers. Een veelzijdig boek met als kern: hoe vind je de juiste plek en tijd om je dromen te realiseren? Hoe maken we de wereld en onszelf weer heel met behulp van de tijd?

Wil je me helpen bij mijn missie om meer mensen tijd sensitief te maken? Ik kan alle hulp goed gebruiken. Bijvoorbeeld tips en verhalen die jouw blik op tijd deden kantelen (bijzondere culturele gebruiken bijvoorbeeld). Wellicht organiseer je een lezing, college of podcast over tijd en zoek je nog een spreker. Of misschien wil je me helpen met het ontwikkelen van de tijd test die mensen gaat helpen om beter in balans te raken? Schroom niet om het hieronder te delen. Samen bouwen we een groeiende gemeenschap van tijdrebellen

#tijd #overvloed #plukdetijd #carpetempum #boek #publicatie

Workshop Tijd Ontwerp op het SIOO Congres

Wat een feest om op 30 november 60 workshop deelnemers bewust te mogen maken van dertien soorten tijd. We gooiden een tijdwiel rond, deelden welke tijdsoort we misten en liepen in stilte een labyrint op het prachtige Fort Voordorp wiens gewelven eeuwigheid uitstralen.

Ik leerde dat Japanners een dag verlof krijgen om in de bossen te wandelen, dat Stephen Hawking en Thomas Hertog na jarenlang onderzoek niet bij een zwart gat uitkwamen als oorsprong van het universum maar mogelijk toch iets van een goddelijk ontwerp. Ik maakte kennis met het regeneratieve landdelen van Lenteland en leerde van Karen Jansen dat de verdeling subjectieve tijd / objectieve tijd toch echt 90/10 mag zijn. En van Spiritainment begreep ik dat het helen van mensen met tijd het begin is van een geweldig avontuur.

Met dank aan de deelnemers, de organisatoren en andere sprekers. Ik hoop op nog veel meer gelegenheden mijn kennis over tijd te delen en in te zetten voor inspiratie en in beweging komen. Want de juiste tijd en de juiste plaats creëren is een cruciale vaardigheid binnen iedere organisatie!

#tijd #ontwerp #plukdetijd #constantijd #qualitijd

Te gast in de Win Win Win Podcast

13 augustus nam ik bij Janneke van der Meulen de Win Win Win podcast op. Op 13 oktober verscheen deze online. Over tijd- en generatie rechtvaardigheid en hoe een balans tussen verschillende tijdsoorten de sleutel biedt om al onze problemen op te lossen. Bekijk het interview hier op YouTube en luister hier op Spotify.

LEF en het belang van generatie rechtvaardigheid

Wat heeft mijn werk als tijd onderzoeker en tijd ontwerper te maken met LEF - Voor De Nieuwe Generatie? In mijn werk als tijd ontwerper heb ik drie doelstellingen 1) Bekendheid geven aan het feit dat er meerdere soorten tijd zijn, ieder met eigen kwaliteiten 2) Mensen deze verschillende tijdsoorten laten ervaren en in staat stellen om ze met elkaar in balans te brengen 3) Tijd democratiseren, oftewel voor iedereen toegankelijk maken in taal of op plekken. Want tijd is van en voor iedereen, niet enkel de filosofen, kwantumfysici, sociologen of time management guru's.

Mijn werk bij LEF heeft vergelijkbare doelen 1) laten zien dat er meer burgers zijn dan de volwassen bevolking (om precies te zijn, 3,3 miljoen burgers onder de 18, 20% van de bevolking) 2) jongeren, hun vaardigheden en ideeën zichtbaar maken in de politieke arena om de balans tussen jong en oud te herstellen 3) iedereen uitnodigen om mee te doen en te praten, niet enkel partijleden, theoretisch opgeleiden of volwassenen, iedereen is van waarde!

Generatie is één van de dertien tijdsoorten die ik in mijn boek Pluk de Tijd beschrijf. Hoewel de meeste mensen dan denken aan een groep mensen met grofweg dezelfde leeftijd, zoals een jaarclub of lichting (Millennials, generatie Nix of Boomers) betekent generatie letterlijk schepping of wording. De tijdsoort Generatie draait in de woorden van Henri Bergson om het élan vital, de levenskracht die alles in beweging brengt. Het gaat om de constante vernieuwing in de natuur, over vruchtbaarheid en beginnen. In tegenstelling tot eindigheid, destructie en dood. Hannah Arendt beschrijft Generatie als 'nataliteit'. De unieke eigenschap van mensen om elke dag opnieuw te beginnen en een ander mens te zijn. Het jezelf en de wereld kunnen verbeteren via hoop en geloof in het zelf. De spreekwoordelijke (weder)geboorte vol belofte.

In onze maatschappij is er behoefte aan Generatie. Nieuwe ideeën een kans geven, zorg dragen voor de toekomst, pril leven koesteren. De regeneratie beweging probeert deze 'revitalisatie' van de aarde en haar ecosystemen aan te zwengelen. Door heling te brengen en goed te luisteren naar behoeftes die er leven. Als een lichaam dat vanzelfsprekend en instinctief 'weet' wat het wil zonder dat er een breincommando aan te pas komt.

Generatie in deze zin is onmisbaar in de politiek. De missie van LEF is om het parlement een impuls te geven (letterlijk een hartslag) en menselijker te maken. Simpelweg door met jongeren aanwezig te zijn en ons hart te volgen. Niet voor niets is het symbool en betekenis van LEF een hartje.

Op 9 september (Internationale Dag van de Geboorte) mag ik spreken over de toekomst van het parlement op de Ministerraad van het Ministerie van de Toekomst. Van 14.30 tot 17.30 in de Groene Kathedraal in Almere. Het lijkt me leuk als jij erbij bent. Meld je aan via deze link. Hopelijk tot dan!

Biologische tijd versus de klok en zomertijd

Is het al 9 uur?! Elke keer als de zomertijd ingaat en ik op de wekker kijk zegt mijn lichaam dat er iets niet klopt. En dat gevoel kan wel twee weken aanhouden. Hoewel het prettig is om lange zomeravonden te hebben en meer daglicht in de ochtend, blijkt uit onderzoek dat het abrupt aanpassen van ons rooster slecht is voor onze gezondheid. We leggen onszelf een jetlag van een uur op. Terwijl we geografisch gezien niet verplaatst zijn. Zomertijd werd tijdens de Eerste Wereldoorlog en de energiecrisis van 1973 ingevoerd om energie te besparen. In het Engels heet het dan ook Daylight Saving Time. Maar in de praktijk blijken we maar weinig of niets te besparen, zoveel energie kosten led lampen tegenwoordig niet meer.

Tegelijkertijd valt er wel degelijk iets te zeggen voor een klok die rekening houdt met zonuren. In Japan gebruikten ze rond 1880 zelfs klokken waarvan de uren zich aanpasten aan de daglengte. Was er in de winter maar 10 uur licht op een dag, dan tikte het uur overdag sneller voorbij (50 objectieve minuten lang) en in de nacht langzamer (70 objectieve minuten). Zo paste de klok zich het hele jaar door aan en kon er in de zonnige en vruchtbare periode van het jaar meer gewerkt worden en in de winter meer uitgerust.

In Noorwegen is het nog altijd gebruikelijk dat werkschema's aan de seizoenen worden aangepast. Extreem noordelijk of zuidelijk gelegen gebieden ervaren immers grotere schommelingen in seizoenen. En tijdzones zijn gebaseerd op Oost en West, niet Noord en Zuid. In 2019 meldde The Guardian dat het stadje Sommarøy de kloktijd helemaal zou hebben afgeschaft omdat de zon er in de zomer nauwelijks ondergaat. Bewoners zouden maling hebben aan het tijdsysteem en zelf willen bepalen hoe laat ze het gazon maaien of gaan zwemmen.

Hoewel dit een slimme marketing stunt bleek te zijn van de reisindustrie, schuilt er wel degelijk een waarheid in. Tijdzones zijn kunstmatig en in 1883 ingevoerd om spoorlijnen veiliger te laten rijden. Een commercieel belang van treinbedrijven dus. Maar niet iedere tijdzone pakt zo positief uit. Nederland hanteert bijvoorbeeld dezelfde tijd als Berlijn, terwijl Amsterdam hemelsbreed 21 minuten oostelijk ligt van Londen. Dat betekent dat kinderen in de winter 39 minuten te vroeg op hun fiets stappen om op school te komen, met dodelijke ongelukken als gevolg. In Spanje is het nog erger. Hemelsbreed liggen ze twee uur westelijker dan Berlijn, maar hebben ze sinds de Tweede Wereldoorlog nog steeds GMT+1.

Daarom mijn vraag; kunnen we niet een slimme manier vinden om de begintijden en eindtijden van de dag gradueel te verlengen of te verkorten? Zodat we wel compenseren voor de seizoenen maar onszelf geen onnodige jet lag opleggen? Want hoewel ik dankbaar ben voor extra minuten ochtendlicht, kan die wisseling tussen tijdregimes, noch een permanente wintertijd, mij bekoren.

Joke Meijer Conny Bergé Ticia Luengo Hendriks

#tijd #chronotype #zomertijd #wintertijd #tijdregime #tijdzones

Hoe zou een ministerie van tijd eruit zien?

Gister werd bekend dat alle leeftijdsgroepen (behalve 75+) minder seks hebben. Reden? We zijn te druk. En online flirten windt ons niet bepaald op... Daarmee ontzeggen we ons heerlijke momenten om te 'unwinden'.

Niet alleen seks heeft te leiden onder onze drukte. Ook het aantal minuten dat we aan de eettafel doorbrengen, sporten in groepsverband en collectieve zingeving en bezieling zijn er in uren rap op achteruit gegaan.

Ik pleit dan ook voor een Ministerie van Tijd, waar niet alleen economische zaken als productiviteit (kloktijd) infrastructuur (reistijd) bioritmes (school- en werktijden) en voedsel (etenstijd) onder vallen. Maar ook spreektijd om onze ambities voor de toekomst vorm te geven. Burgerraden en buurtspelen dus waarin we collectief de bestemming van onze leefomgeving bepalen en onze buren leren kennen.

Nu er door automatisering (ChatGTP maar ook 3D printen en robots) in theorie veel meer tijd beschikbaar krijgen is het cruciaal om met een plan te komen hoe we die tijd besteden. Niet ieder voor zich en op een onintelligente manier, maar met regie.

Er zijn al steeds meer voorstanders van een maatschappelijke diensttijd. Maar waarom moet dat voor jongeren alleen gelden en eenmalig zijn? We kunnen ook elke vrijdag uitroepen als natuurwerkdag en niet-consumptiedag. Dan bouwen we een betrokkenheid op met de lokale omgeving en onze boeren. Met als bijproduct giga veel geluk, duurzaamheid en democratisering.

Wat we met onze tijd doen is geen privé aangelegenheid. Vliegtuigen die overrazen en onze slaap verstoren zijn een collectieve aangelegenheid, evenals in welke richting onze huizen worden gebouwd (een slaapkamer op het oosten geeft de beste nachtrust). Maar ook het uurloon per beroepsgroep en sekse. Tijd is van ons allemaal. Collectieve deliberatie daarover is noodzakelijk. Aan het Ministerie van Tijd om die burgerraden en buurtspelen aan te zwengelen en te faciliteren.

Mijn boek en de tijdwinkel zijn een eerste opstapje naar het Ministerie van Tijd (ooit werd Jan Pronk al voorgesteld om tijd toe te voegen aan het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, hierover meer in een andere bijdrage). Hieronder nogmaals het artikel voor wie het gemist had.

#tijd #onthaasten #momo #cittaslow #bbb

Interview in NRC’s rubriek Mijn Toekomst

Eindelijk publiek; mijn voornemen om tijdwinkels te openen. Eerst op de Zuidas, dan in de rest van het land! Ik ben nog volop bezig om het concept verder te ontwikkelen om bezoekers een zo compleet mogelijke ervaring te bieden. Want meer tijd kunnen we niet zomaar maken (ondanks de beloftes van allerlei zelfhulpboeken). Ruimte maken voor meerdere soorten tijd wel. Wil je meewerken met het concept achter de tijdwinkels, laat het me weten, ik kan nog van alle kanten hulp gebruiken (locatie, verdienmodel, aankleding, marketing, personeel). Samen maken we dit tot een succes!

Uitsnede van het interview met Gijsbert van Es uit de NRC van 11 maart:

Een Tijdwinkel openen, dat wil Daniël Constantijn van Duijn. Daar wil hij mensen laten inzien dat je op veel verschillende manieren met tijd om kunt gaan. Hij onderzoekt ‘de tijd’ en hoe je die op verschillende manieren kunt beleven.

Hoe wij tijd nu beleven, is volgens Van Duijn namelijk onnatuurlijk. „De klok heeft ons een rekenkundige manier van tijdsbeleving opgedrongen. In onze beleving telt een werkdag acht uren. Een volle werkweek heeft er veertig. Is het echt nodig om zoveel tijd aan werken te besteden? Waarom? Om steeds meer geld te verdienen? Word je daar gelukkiger van? Of kun je voor geluksbeleving, voor een voldaan bestaan, beter gaan tuinieren?"

Hoe ging een maand zonder smartphone?

Wat leverde Smartphone Free February mij op?
- Een stuk minder ruis (geen reclames als 'haarimplantaat now' en 'Ready for you babe ❤️' via Instagram)
- Frustratie dat mijn vrienden niet meer kort en bondig kunnen communiceren (als ik vroeg om een tijdstip en locatie duurde het eindeloos)
- Frustratie van mijn vrienden dat ze berichten moesten doorplaatsen of mijn sms'jes niet goed konden lezen door gebrek aan emoji's
- Meer schermtijd op andere mediums (Spotify via de laptop en nieuws via de televisie)
- Meer verkeersveiligheid doordat ik niet kon appen en geen noise cancelling hoofdtelefoon droeg
- Meer spontane gesprekjes met mensen op straat, en telefoonnummers om mee te bellen
- Glimlachende en jaloerse blikken wanneer ik mijn Alcatel tevoorschijn haalde (een Fransman merkte op dat ik zoveel vrijer was)
- Blije reacties op oldskool MSN stijl mailtjes met emoji's
- Na twee weken het gevoel vergeten te zijn
- Na vier weken een hernieuwd besef van zelf omdat ik niet meer leunde op bevestiging van anderen (gezond gericht op eigen prioriteiten)

Hoe nu verder?
Na 28 dagen had ik best willen verlengen. Het enige dat ik echt miste was een makkelijke bediening van Spotify. Daar stond tegenover dat ik met dat oude mobieltje overal goed bereik had, ook hoog in de Franse Alpen, en geen onrust voelde wanneer de batterij na vier of vijf dagen op 10% stond.

Terwijl ik mensen nu over straat zie lopen met hun ogen gefixeerd op een scherm, terwijl een kind achterop de fiets of aan de hand om aandacht vraagt denk ik: goh, waar zijn we eigenlijk mee bezig? Waarom laten we onze aandacht kapen door de steeds verversende tijdlijnen?

Deze maand probeer ik het weer uit mét, en me daarbij vaker te beheersen door een aantal apps minder vaak te openen (met name Instagram). Ben jij net als ik smartphone verslaafd (meer dan twee-en-een-half uur schermtijd per dag)? Of ken je tussenoplossingen die het laten liggen van de smartphone makkelijker maken? Ik hoor het graag!

#digitaldetox #smartphonefreefebruary #onthaasten #traag

Niet smart maar wise

In februari ga ik zonder smartphone door het leven. Directe aanleiding: ik zocht voor mijn onderzoek naar tijd op hoeveel tijd ik achter dat blokje doorbreng: gemiddeld 2 uur en 31 minuten per dag, exclusief televisie en laptop. Dat is 15,8% van de 16 uren die ik wakker ben. Voor Nederlanders gemiddeld is dit 2 uur en 21 minuten. Ik schrok daar nogal van.

Ik ga de komende maand dus ontdekken hoe het is zonder hypersnelle mobiel. Een ontmoeting met columnist Stephan Sanders opende me de ogen. Hij had geen smartphone en was niet permanent bereikbaar. Helaas heeft hij vorige maand aangekondigd toch voor de smartphone te zijn gezwicht. Desalniettemin ga ik kijken of het lastig is of prima te doen.

De afgelopen maand was ik juist aan het twijfelen of ik geen betere telefoon moest kopen. Een vriendin tipte me dat ik een betere kwaliteit camera moest gebruiken voor filmpjes op Instagram. Ik gebruik sinds 2013 de Fairphones 1, 2 en 3+. Maar omdat de camera niet het allerbeste is overwoog ik nu de Iphone 14. Een product waarvan ik weet dat het door dwangarbeid in elkaar wordt gezet in Chinese fabrieken van Foxconn. Een product waarvoor ik tussen de €1800 of €2000 kwijt zou zijn om helemaal up-to-date te zijn. Maar wil ik dat wel? Het betekent onherroepelijk dat ik nog meer tijd achter een scherm doorbreng.

We kennen allemaal de nadelen van smartphone gebruik: slechter postuur en zicht, een leeg gevoel van binnen (lethargie), teleurstelling als er niet meer likes binnen komen. nepnieuws, extreemrechtse haatopmerkingen naar allerlei groepen (vooral van oude witte mannen, maar ik ben zelf ook niet onschuldig). Minder tijd die je in het echt doorbrengt met vrienden (eenzaamheid), een gebrek aan handelingsperspectief. Om van exposing, sextortion en de toenemende macht van techbedrijven en miljardairs als Bezos, Musk, Gates, Cook, Page en Brin nog maar te zwijgen.

In wiens belang is het eigenlijk dat ik een smartphone gebruik? Ik wil namelijk helemaal niet verslaafd zijn. Ja ik heb tijdslimieten ingesteld voor apps. En ja, ik snap dat ik wat berichtjes zal missen. Maar eigenlijk voelt het wel bevrijdend. Met de extra tijd ga ik buiten wandelen, klussen en erop uit. Dat is zoveel beter dan als zombie te scrollen door andermans leven. Die €1800 kan ik mooi besteden aan een reis naar de Alpen. De 37 dagen (!) die ik overhoud kan ik stoppen in het afschrijven van mijn boek. Of misschien een huisdier of een relatie.

Als het me bevalt doe ik ook mijn breedbeeldtelevisie weg. Hoeveel tijd ik wel niet heb gekeken naar de Slimste Mens, Wie is de Mol, Heel Holland Bakt, Ik Vertrek, het Journaal en Nieuwsuur. Hebben die zaken mijn leven echt verrijkt? Ze waren vermakelijk, maar ook tijdrovend. Dus ook aan hen hoop ik volgende maand tabee te zeggen.

Wat is jouw gemiddelde schermtijd? (tip voor Android gebruikers; het staat bij 'Instellingen' --> digitaal welzijn en ouderlijk toezicht). Speel je ook met de gedachte van een digital detox?

#tijd #onthaasten #experiment

Een tandje langzamer reizen

De EU maakt geld vrij voor een Lelylijn. Ik was eerst voor beter spoor, ook van/naar Zeeland/Limburg en tussen Breda en Utrecht ter vervanging van de A27. Maar hoe meer ik me verdiep in tijd hoe meer ik onze behoefte aan mobiliteit in twijfel trek.

Sneller vervoer maakt de wereld kleiner. Waar mijn opa en oma voor het eerst een bezoek brachten aan de Alpen zette mijn vader voor het eerst voet buiten Europa. Zelf werd ik mee op reis genomen naar zes continenten. In 2016 stopte ik met vliegen. Ik zou wel willen maar iedere inperking van begeerte levert ook iets op. Een leefbare aarde voor het nageslacht bijvoorbeeld, of waardering van al het schone dichtbij.

Met Oud & Nieuw ging ik uit in Tivoli Vredenburg. Om 5 uur begaf ik me richting Utrecht Centraal om naar huis te gaan. Ik moest 35 minuten wachten op de trein naar Amsterdam. In Amsterdam aangekomen was de nachtdienstregeling net afgelopen en de dagdienstregeling nog niet begonnen. Weer 35 minuten wachten. Ik was moe, voelde een verkoudheid opkomen en baalde als een stekker. Tot ik mezelf betrapte op verwaand gedrag. Wat een luxe dat er een nachttrein is en dat ik voor zonsopkomst thuis ben!

Met een Lelylijn is een Groninger sneller op Schiphol zijn en een Amsterdammer sneller op Terschelling. Maar wat is daar precies de toegevoegde waarde van? Bewoners en investeerder in grote steden profiteren terwijl mensen in de tussengelegen dorpen worden overgeslagen. Hun regionale bus wordt wegbezuinigd. Kleine scholen en horeca gaan dicht. Jongeren trekken weg naar de stad en creëren weer behoefte aan meer vervoer. Voor je het weet tekenen we een nieuwe zesbaansweg of spoorlijn in. We hebben in Nederland al evenveel parkeerruimte als woonareaal. Wanneer is het genoeg?

Ik ben dus voorstander van krimp. Mijn opa kon net zo tevreden in het leven staan als ik. De hypermobiliteit heeft mij echt niet gelukkiger gemaakt. Hij kende de namen van lokale flora en fauna uit het hoofd. Ik zie vanuit de treincoupé slechts één wazige brei. Echt waarderen kun je het pas van dichtbij. Dat betekent dus trager bewegen, te voet of te fiets. Dan maar wat langer onderweg maar wel een gelijke economische spreiding van kansen. Iets langer wachten maar wel een gezond dierenrijk dat ons elke dag van schoon drinkwater, lucht en voedsel voorziet. Werk en familie om de hoek hebben, geworteld zijn in je geboortegrond, dat is van onschatbare waarde. Een band zo sterk dat geen spoorlijn er tegenop kan. Al snijden al die wegen in de praktijk wel die band met de regio door en laten diepe wonden achter in de vorm van drukte en landschapspijn.

'Goede bereikbaarheid' is een relatief begrip. Iets binnen handbereik hebben maakt het niet waardevoller. Maakt zelfs dat je de echte waarde ervan over het hoofd ziet en verder verwijderd raakt van zaken die we echt willen. 'Razende stilstand' in de woorden van Paul Virilio.

Ik wens iedereen een trager bestaan toe. En een grotere kleine wereld.

#tijd #mobiliteit #onthaasten #vertragen #momo

Gastcollege op de Universiteit Utrecht

Of ik een gastles wilde geven aan studenten van het vak 'De Toekomst is Nu' vroeg Marij Swinkels me een maand geleden. Natuurlijk wil ik dat! Met 19 studenten en drie docenten spraken we afgelopen donderdag over het toepassen van toekomstdenken in de politiek en in ontwerp. Aan bod kwam de missie van LEF om de plaatsnemers in het parlement uit te breiden naar álle ingezetenen van ons land (dus ook jongeren onder de 18, natuur en toekomstige generaties). En het bestaan van heel veel verschillende soorten tijd, ieder met een eigen vorm. Ter afsluiting speelden we tijdbingo met de openingsequentie van Lola Rennt (01998).

Uit de vragen van de studenten bleek dat iedereen wordt geraakt door de tijd. Of het nu aandachtig werken is zonder onderbreking van de smartphone of algemeen uitstelgedrag. 'Procrastinare' werd in het oude Griekenland juist als deugd gezien. Een teken van zelfbeheersing, en plezier in werk oprekken en niet direct voltooien. Niet handig natuurlijk als de dood ons op de hielen zit in de vorm van een deadline (maar soms ook nuttig).

Ik stak zelf ook veel op. Zo leerde ik dat de architectuur van het USBO geïnspireerd is op Lewis Carol's Alice in Wonderland. Ik verbaasde mij daarover. Het gat waardoor Alice in haar droomwereld belandt (terwijl ze nog een hallucinante paddenstoel tot zich neemt) is immers rond. Een hoekig gebouw met vaste tafelopstelling in rijen nodigt niet direct uit tot circulair denken. Marij vertelde me daarnaast dat de lengte van een semester is gebaseerd op de tijd die het Middeleeuwse studenten kostte om samen een boek uit te lezen. Boeken waren schaars dus lazen studenten om beurten en berekenden de docenten op basis daarvan de werklast. Docent Jeroen Vermeulen meldde dat in het tijdperk van informatie overvloed een gat in het collegejaar niet zou misstaan. Dan kan de geest vanuit ontspanning en nieuwsgierigheid onderzoeken. En raken onze brigthest minds niet in een burnout terecht door in allerijl en kortademig een overvloed aan publicaties te publiceren.

De studenten waren blij verrast dat er zoveel tijdsoorten zijn en ik was blij verrast dat er zoveel enthousiasme was voor het onderwerp. Het hoogtepunt waren de opdrachten waarin studenten beschreven wat tijd voor hen was, met een prachtig gedicht door Dagmar Bon. Hulde voor de docenten die deze cursus op poten hebben gezet en durven te pionieren. Ik verliet geïnspireerd het gebouw en wandelde nog even door die eeuwenoude binnenstad, waar tal van docenten en studenten mij voorgingen. Plekken die historie ademen (de Fransen noemen dit zo mooi Lieus de Mémoires) maken een mens nederig en erkentelijk voor het werk van anderen, zowel in het nu als in het verleden.

Ik kijk er naar uit om vaker gastlessen te verzorgen over tijd. In mij werd zelfs het idee geboren om theatercolleges te geven. De tijd ontcijferen is zo'n leuke bezigheid. Als onderdeel daarvan verken ik momenteel een horloge dat met het heelal meedraait en ons kan onthaasten. Wordt vervolgd.

#tijd

Tijdstudio in oprichting

Afgelopen woensdag richtte ik mijn bedrijfje Constantijd op. Na vijf minuten scrollen bediende een kunstmatig intelligente me van een logo. Pure magie. Niet dat het logo nu zo mooi is. Maar dat het kan. De ware uitdaging van de 21e eeuw is keuzes maken uit de eindeloze opties die ons worden aangeboden. Of hoe om te gaan met onze vrije tijd, zoals John Meynard Keynes al voorzag in 1931.

91 jaar, of zes generaties later, ga ik als tijdontwerper aan de slag om de maatschappij tijddiverser te maken. Want de rechtlijnige tijd van de klok is veel te dominant en verwijdert ons van onze natuur. Het maakt niet gelukkig om achter prestatiewaardes aan te lopen. We worden juist doodmoe door het ritme van de machine te volgen in plaats van dat van de dag, nacht en ons eigen lichaam. Daarnaast is de aarde letterlijk ziek van onze drang naar beheersing en beschaving. Aan wie of wat schaven we eigenlijk? De wereld of onszelf? En wanneer zijn we tevreden? (Spoiler alert, wij en de wereld zijn hetzelfde, zonder kunstmatig onderscheid, en het zijn de kleine dingen die het doen).

Arjan van Veelen publiceerde deze week een hoofdstuk uit zijn boek 'Rotterdam - Een Ode aan Inefficiëntie'. Daarin wordt heel helder verwoord hoe de ideologie van efficiëntie leidt tot een stad die is opgedeeld in hokjes. Een prachtige analyse van de huidige tijd, maar nog niet de oplossing. Want hoe bewegen we van de rechte lijn naar de curve?

Die vraag staat centraal in mijn boek én in mijn ontwerp praktijk. Want het mooie is, er is niets zo veelzijdig als tijd, en er is geen enkel probleem dat er niet mee kan worden opgelost. En dan bedoel ik niet simpelweg 'dé' tijd voorbij laten gaan maar het toevoegen van meerdere tijden die ontbreken. Zo ontstaat er een gezonde balans. Want presteren onder tijdsdruk en groeien kan heel nuttig zijn. Maar het kan ook verlammend werken en het is niet het enige dat telt. Of niet het enige dat ertoe doet, om een kwalitatieve term te gebruiken.

De komende tijd ben ik nog druk bezig om mijn website te bouwen. Ondertussen ben ik benieuwd, wat is jullie probleem met de tijd? En wat vinden jullie van dit supersnel gegenereerde logo? Is het moreel verwerpelijk om creatieve zaken uit te besteden aan een AI of is het moreel verwerpelijk om een grafisch ontwerper van uren te beroven die naar eigen kunstprojecten hadden kunnen gaan?

#tijd #constantijd #ontwerp #AI #logo #hourtopia

Een kaart van de tijd

De meest fundamentele bevinding van mijn tijdonderzoek is dat tijd komt in allerlei terugkerende vormen en symbolen. Plaatsen we deze vormen in de ruimte, dan nodigen we daarmee verschillende tijdsoorten uit om een rol van betekenis te spelen.

Cijfermatige tijd komt in de vorm van rechte lijnen. Deze vormen achtereenvolgens de pijl (doeltreffen) de driehoek (hiërarchie) het vierkant (kader) het pentagon (conventies) en de hexagon (energievoorraad). Los van de laatste komen rechte lijnen nauwelijks voor in de natuur. Ze zijn geënt op wiskunde en moderne fenomenen als taal, codes en machines. Ik noem dit dan ook de mechanische tijd of quanti-tijd.

Subjectieve tijd bestaat uit gekromde lijnen. Deze krommingen vormen achtereenvolgens de golf (stromen) de cirkel (het leven) de wolk (verwondering) de spiraal (overvloed) en de punt (transformatie). Ze komen tot stand door zintuigelijke ervaring en uitwisseling. Ik noem dit de natuurlijke tijd of quali-tijd.

Mijn stelling is dat we van quanti-tijd naar quali-tijd moeten bewegen omdat we momenteel eenzijdig gericht zijn op de pijl (Chronos). Gelukkig is tijd een sociaal construct en kunnen we door onze keuzes een andere, tijddiverse wereld creëren. Voegen we rondingen toe aan de omgeving dan nodigen we mensen uit om trager te bewegen, om tijd te maken voor een praatje en te luisteren naar de eigen/collectieve behoefte. Waar de pijl of de fallus heerst wordt men aangezet tot haasten, cijfermatig presteren of 'beschaafd' gedrag. Een kakafonie waarbij iedereen elkaar wil overstemmen en dikwijls aan zichzelf voorbijgaat.

Maar simpelweg vormen toevoegen in de openbare ruimte is niet genoeg. Oude vormen moeten worden hervormd naar deze tijd. Zo zal het huis van de democratie (gewoontetijd) zich moeten aanpassen aan een meer horizontale machtsverdeling. De pijl van de economie (Chronos) zal een nieuwe richting moeten krijgen. In het tweede deel van mijn boek schets ik tien tempels van de toekomst, waar quanti-tijd en quali-tijd elkaar aanvullen.

De volgende stap in mijn boek is een topologie maken van tijd. Een kaart die beschrijft op welke plekken de quanti-tijd en quali-tijd overheersen. Daarbij stel ik de vraag hoe we quanti-tijd en quali-tijd met elkaar kunnen mengen en in balans brengen. Het laat zich al raden, plekken die vastomlijnd zijn (eigendom, territorium, snelwegen, stations, wolkenkrabbers, kantoortuinen en VINEX wijken) behoren tot de eerste categorie. Ook onze televisies, laptops en smartphones moedigen ons aan om de wereld kwantitatief te aanschouwen. Plekken die quali-tijd uitstralen zijn parken, water, plekken die verwondering of overgave stimuleren zoals bibliotheken, buurthuizen, speellocaties, sauna's en lege tempels. Hier kan men samenvallen met de tijd.

Nu is mijn vraag: wat is jouw favoriete plek, de plek die je gelukkig maakt, waarvan je vindt dat er meer mogen zijn? Gedachtes, aanvullingen of opmerkingen over mijn classificatie van tijdsoorten en vormen zijn ook welkom :)

#tijd

In vuur en vlam

Afgelopen maand dook ik dieper in de symbologie achter tijd. Ik zag de filmklassieker La Guerre du Feu (Quest for Fire 1981), het boeiende theaterstuk Girls & Boys Toneelgroep Oostpool en een lezing over het belang van (dag)dromen door Joke J. Hermsen.

In de film van Jean Jacques Annaud wordt vuur weergegeven als machtig wapen tegen dieren en mensen. Een groep jagers-verzamelaars ziet hun vuur afgepakt worden door mensapen en sturen drie niet bijster snuggere mannen om dit godsgeschenk terug te krijgen. Het is een boeiende, komische, soms verbijsterende film zonder dialoog. Het dubbele aan vuur is dat een zo behaaglijke warmtebron enorme destructie teweeg kan brengen. Socioloog Jaap Goudsblom beschrijft in Vuur en Beschaving (1992) dat onze volledige maatschappij drijft op vuurbeheersing: steden, landbouw en welvaart zouden niet mogelijk zijn zonder. Vuur is onlosmakelijk verbonden met oorlog. Bij rooftochten werd de smid vaak ontvoerd of vermoord zodat deze geen wapens meer kon smeden voor de vijand. Hij merkt op dat de domesticatie van dit natuurelement mogelijk model stond voor beheersing op andere gebieden, zoals de slavernij, geweld tegen vrouwen en de bio industrie.

In vlammen zie ik dan ook een passend symbool voor mannelijke tijd: kortstondig, explosief en impulsief, de pijl die zich een weg door het universum zoekt. In het rijtje met fallus symbolem en de ejaculatie, zoals geweren, wolkenkrabbers en de computermuis. Niet gek dat de BBQ verzorgen als hét symbool van mannelijkheid wordt gezien...

In de adembenemende monoloog Girls & Boys (geschreven door Dennis Kelly, geregisseerd door Daria Bukvić) voert de hoofdpersoon de controledrang van mannen op als de reden voor geweld. De slotzin: "De samenleving is niet ingericht vóór mannen, ze is gebouwd om mannen te stoppen." Ik stelde een vriendin de vraag: waarom gedragen mannen zich zo? En zij zegt: Omdat ze een piemel hebben! Waardoor ik me afvroeg hoe een wereld eruit ziet die vrouwen evenveel eer aan doet. Geen puntige daken die naar boven wijzen als erectie maar organische vormen, spiralen en koepels zoals het werk van Gaudí, Hundertwasser en Art Nouveau architecten? Tijdens de Q&A na de voorstelling opperde de regisseuse een andere oplossing: 1. Minder mannen aan de macht, en 2. Mannen, leer om een vrouw langer dan drie minuten te behagen in bed. Met andere woorden leer geduldig in plaats van impulsief te zijn. Read the room, luister naar je behoefte, van binnen en van buiten.

Dit sloot weer mooi aan bij het betoog van Joke J. Hermsen. In ons overwerkte maatschappij is geen ruimte meer voor rust. Elk moment wordt gevuld met impulsen en schermtijd. Juist in de luwte is er kans op eureka momenten en vitaliteit. Door leegtes in te plannen nodigen we de inspiratie - Kairos - uit om langs te komen en ons van vleugels te voorzien. En hoe dat beter te doen dan samen één te worden in extase, een boek te lezen of uit het raam te staren? Behoorlijk passend bij dit regenrijke seizoen 😉

#Tijd

Momo en de tijdspaarders

Tijdens mijn queeste om de tijd te ontcijferen (letterlijk en figuurlijk) kreeg ik twee weken geleden een prachtig cadeau in de schoot geworpen: Zomergast Sandra Phlippen bracht Michael Ende's kinderboek 'Momo en de Tijdspaarders' onder de aandacht. Ze inspireerde mij om het boek te lezen en ik haalde er drie lessen uit:

1. Hoe eenvoudiger hoe schoner
Hoofdpersoon Momo pakt de zaken heel simpel aan. Ze houdt volwassenen een spiegel voor. Niet met één of andere superkracht, maar met de gave van goed luisteren, en daar de tijd voor nemen. Want tijd heeft Momo in overvloed. Met nieuwsgierigheid, verbeeldingskracht en tijd zijn alle problemen op te lossen. Ingewikkeld maken is niet nodig, het ontfutselen van de knoop wel.

2. Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd
Momo is een arm meisje met weinig bezittingen en nog minder pretenties. Door haar intuïtie te volgen komt ze verder dan wie dan ook. Ze heeft het lef om af te wijken van de norm en tegen de stroom van de kloktijd en mensen in grijze pakken in te gaan. Ze realiseert daarmee een absolute vrijheid die weinig mensen gegeven is. Ze krijgt hierbij hulp van een kleiner en trager wezen; de schildpad. Een mythisch wezen dat voor de oorsprong van de wereld staat en daarmee ook van de tijd (schildpadden kunnen vele malen ouder worden dan mensen, mogelijk omdat hun cellen geen verouderingsproces doormaken). Door naar dit dier te luisteren en voor volwaardig te zien komt ze op haar bestemming.

3. Het één sluit het andere niet uit
Het boek staat barstensvol verenigende tegenstellingen, ook wel oxymorons genoemd (letterlijk 'botscherp'). Zo lezen we de titel van hoofdstuk 7 'Momo zoekt een vriend en krijgt een vijand op bezoek'. Door dit stijlfiguur wordt het 2D denken doorbroken en komt de oneindige reeks mogelijke alternatieven aan het licht. De oxymoron schept daarmee ruimte waar eerst schaarste heerst. Andere tijdgerelateerde oxymorons die ik tegenkwam tijdens mijn tijdonderzoek: Multum in Parvo (Veel in Weinig), Festina Lente (haast je langzaam) en het eeuwig ogenblik (het kale hoofd van Kairos met één lok haar die snel gegrepen moet worden, anders is het moment voorbij).

Een vierde les die door Sandra werd gedeeld tijdens de televisie avond; maak tijd voor afstand en reflectie door eens in de vijf jaar een tussenperiode van een half jaar in te plannen. Dat is geen overdadige luxe (en zou voor iedereen bereikbaar moeten zijn). In mijn ogen nog makkelijker als we een bovengrens aan bezit instellen en een ondergrens voor het bestaan via het basisinkomen.

Ik ben benieuwd; welke (kinder)boeken over tijd moet ik nog meer lezen? En wat waren goede adviezen of ervaringen met betrekking tot tijd in je eigen leven? I would love to pick your brain(s)!

#tijd #zomergasten #Hourtopia #Momo

Het hoogtepunt van de temperatuur en van het jaar: zomer

De vakanties zijn begonnen en dat brengt me bij het onderwerp vakantietijd. Dat is een uitzonderlijke tijd. Door warme temperaturen worden we loom en neemt de eetlust af. Het lijkt wel of onze maag een beetje met zonlicht gevuld wordt. Onze zintuigen worden verleid door de zoete geur van zomerfruit en de lange dagen geven ons energie om van alles te ondernemen en nieuwe plekken te ontdekken. Zomertijd is het zenit (hoogtepunt) van het jaar. Niet voor niets staat de zomer voor de kracht van het leven, en de leeftijd waarin de mens het meest krachtig is, in de leeftijd 25 tot 50.

Dat woord zenit (ontleend aan het Arabisch سمت- samt al-ras) betekent letterlijk het punt boven het hoofd. Een wiskundige term met spirituele betekenis, omdat het goddelijke vaak het allerhoogste of allergrootste wordt genoemd. De kosmos kunnen wij boven ons aanschouwen maar nooit bevatten, zo astronomisch groot is ze.

Recent las ik in een leuk boekje van Colin Stuart (10 things you should know about time) dat de dagen van de week verwijzingen zijn naar de planeten. Niet in onze Germaanse taal, wel in het Latijn: Lundi staat voor maan-dag, Mardi voor Mars-dag, Mercredi voor Mercurius-dag, Jeudi voor Jupiter-dag, Vendredi voor Venus-dag en Samedi voor Saturnus-dag. Grappig genoeg is de sabbath daar weer naar vernoemd maar verving de christelijke kerk het woord voor zondag (het centrum van ons stelsel) met dimanche, afgeleid van 'diominicu' wat zoveel betekent als onbevestigd of de dag Gods. Mooi hoe daar ook een rol voor de mystiek is weggelegd.

Op de Floriade kwam ik een referentie naar tijd uit een andere cultuur tegen. In het Chinese paviljoen was een maanwijzer te vinden in de vorm van een vijver. In de reflectie van het water zijn bomen te zien, de elips van de maan en het eerste en laatste kwartier. Het is misschien bekend dat Chinezen beginnen hun leeftijd te tellen in de baarmoeder en niet vanaf de bevalling. Het leven vindt haar oorsprong namelijk in het element water dat weer in verbinding staat met de maan. In de vorm van maankalenders houden zij dan ook dagen bij waarop het gesternte gunstig en ongunstig gesteld staat. Bruiloften en zakelijke bijeenkomsten worden dan gemeden gezien men het lot beter niet kan tarten.

Terug naar die zomertijd. Die staat ook symbool voor vruchtbaarheid. De tijd dat de aarde vrucht draagt en er geplukt kan worden. Geen wonder dat we het er dan van proberen te nemen en het leven wordt gevierd met levenslustige activiteiten. En voor schrijvers een goede periode om je terug te trekken om ongestoord te schrijven. De komende maand werk ik in Bakkum aan mijn boek met de werktitel '(H)ourtopia - de tijdrijke toekomst'. Ik kan niet wachten om het manuscript bij Bot Uitgevers in te leveren en mijn verkenning van tijd, toekomstige plekken en de kracht van generaties met jullie te delen. Hopelijk kan er aan het einde van de zomer geoogst worden. Dan begin ik een ontwikkeltraject bij De Balie STUDIO.

Zomerse tijd gewenst!

#tijd

Semiotiek; de studie van beeldtaal en symbolen

Ik onderzoek nu al geruime tijd het fenomeen tijd en haar manifestatie in de ruimte. Symbolen zijn daarvan een belangrijk onderdeel. Ringen staan bijvoorbeeld voor eeuwigheid en trouw. Iets waar deze treinvervoerder die ik tegenkwam (Arriva) handig gebruik van maakt in hun logo. Daar hun bedrijf ook logistieke ketens verbindt is de schakel erg toepasselijk. Echter is de trein volgens de bekendste tijdromancier Marcel Proust juist een verstoring van het natuurlijke tempo.

De trein maakt mensen gehaast en zorgde ervoor dat Nederland in rap tempo werd volgebouwd. De trein staat symbool voor industrie en welvaart. Een gevleugeld wiel (ring) werd gebruikt om de vooruitgang van de mens te verbeelden. De vleugels komen van Kairos of Hermes, goden van de mogelijkheid (belofte) en snelheid (handel).

Wat weinig mensen weten is dat ook onze benaming van het uur een mythologische herkomst heeft. De Horae waren oorspronkelijk oogstgodinnen die in een cirkel dansten en het land vruchtbaar maakten. Het constante tikken van een klok heeft echter weinig van doen met het op en neer deinende tempo van een seizoen en de natuur. Mijn theorie is dan ook dat we zijn vergeten waar onze natuurlijke basis ligt, óf oorspronkelijke beeldtaal uit een samenleving van landbouwers of jager/verzamelaars zijn gaan gebruiken (of misbruiken?) om een technologische uitvinding van menselijkheid te voorzien. Zoals ook de nep koekoek die uit een slingerklok tevoorschijn komt (vroeger begeleidde de zang van echte vogels ons dagelijks ritme).

Net wat anders dan de ring is de spiraal, een symbool dat staat voor overvloed en goddelijke schoonheid. Vrouwe Fortuna houdt niet voor niets een hoorn van overvloed (cornucopia) vast. Ook de nautilusschelp en onze weergave van DNA ketens verbeelden de constante vernieuwing van leven, van uitdijen en samentrekken, geboorte en destructie. Volgens sommigen de gulden snede (maar over het bestaan ervan wordt gedebatteerd) een heilige verhouding van eenheden die veel wordt gebruikt door kunstenaars en architecten om hun schilderijen en gebouwen van de menselijke (of natuurlijke) maat te voorzien.

Ook een mooi tijdsymbool zijn de golven van het eeuwig tij. Het strand dat weer schoon gewassen wordt, de maan die met haar gewicht en baan om de aarde het water aantrekt en weer afstoot. Een constant proces van telkens 28 dagen, en hetzelfde ritme waarmee de cellen in het menselijk lichaam zich vernieuwen. Wij zijn immers ook grotendeels gemaakt van water.

Nu ben ik benieuwd, welk symbool vind jij passen bij tijd?

#tijd #maaltijd #oogsttijd #eilandtijd #kindertijd #vakantietijd #leeftijd #reistijd #familietijd #qualitijd

PS: alvast prettig midzomerfeest gewenst op 24 juni

Lessen van de Kleine Prins

De term goed voorouderschap is de laatste tijd in zwang, mede dankzij Roman Krznaric's boek. Maar waarom hebben we het niet over onze voorkinderen? Ouder zijn betekent verantwoordelijkheid dragen, de complexiteit van de wereld doorgronden, ervaring hebben. Maar is het niet net zo belangrijk om de waardes te omarmen die komen kijken bij kind zijn? Kinderen verwonderen zich door vragen te stellen, ze gebruiken hun fantasie en zijn ongelooflijk flexibel.

Wat ik ook mooi vind aan kinderen is dat ze het liegen nog niet helemaal onder de knie hebben. Je kan ze doorzien, via de toon van hun stem, de lichaamshouding, de blik of de feiten die niet kloppen. Ik vind dat vertederend. Volwassenen hebben het liegen en maskeren van lichaamstaal veel beter in de hand. Ze kunnen heel veel dingen niet toegeven, basale zaken als jaloezie of onzekerheid, het opkroppen van woede in plaats van simpelweg een driftbui eruit laten door even met de voeten te stampen. Heerlijk hoe open kinderen met emoties omgaan zonder schroom en schaamte.

De kracht van de term tijdsdiversiteit (een concept dat ik in mijn afstudeeronderzoek heb uiteengezet) is dat het alle vormen van denken en doen onderstreept, niet alleen het voorouderschap of het lange termijn denken. Ook het in het hier en nu kunnen stilstaan en genieten van de pracht van de natuur of verhalen die we elkaar vertellen. En het onderstreept hoe verschillende generaties elkaar aanvullen. Het kind leert de volwassene hoe het zich moet gedragen. Door misschien wat minder complex naar de wereld te kijken. En door wat vaker in mogelijkheden te denken.

Door het innerlijke kind vaker aan te wakkeren ontdekken we dat het niet zo gek was wat Antoine de Saint-Exupéry schreef en die ik laatst geschreven zag staan op een grafsteen op Zorgvlied: Volwassenen zijn hele vreemde mensen. Laten we het dus iets vaker hebben over het voorkind, speelse vragen stellen en nieuwsgierig zijn. Waarom doen we wat we doen? Wees een goed voorkind, en laat elke maand in ieder geval 1 dag het kind de baas zijn (in de samenleving en in onszelf).

#tijd #voorkinderen #dekleineprins #verwonderen

Vogels, ochtendstond en schemering

Droomtijd is de meest fascinerende tijdmachine die er is. Via het onderbewuste reizen we terug naar de jeugd of een verre toekomst. Sommigen van ons kunnen letterlijk de toekomst zien in onze slaap en worden zieners genoemd. Films van Christopher Nolan voeren hiervoor technologie op, de magie is juist dat onze lichamen het kunnen. Dromen geven toegang tot domeinen die overdag gesloten zijn. We ontvangen er soms antwoorden op grote vragen en krijgen geniale ideeën en ingevingen. Als we die vergeten op te schrijven zijn we de 'schat van informatie' de volgende ochtend zo weer kwijt.

Een goede slaaphygiëne houdt in dat slaaptijden regelmatig zijn, er weinig prikkels en blauw licht zijn, en de slaapkamer opgeruimd is, goed geventileerd en voorzien van een passend bed en kussen (al zullen sommige nachtbrakers juist zweren bij de creativiteit die loskomt zonder regels).

We besteden een derde van onze tijd in bed maar stoppen er niet de meeste moeite in. Sterker nog, we vernietigen onze eigen rust, en lichtvervuiling is één van de meest miskende problemen van deze tijd.

Licht is onlosmakelijk verbonden met tijd. We nemen tijd weer via het passeren van dag en nacht, zon en maan. De aanmaak van het slaaphormoon melatonine wordt erdoor gereguleerd. Als we in de ochtend via onze oogleden aan licht worden blootgesteld verhoogt ons lichaam direct de bloedsomloop en de lichaamstemperatuur. Ochtendstond heeft dus letterlijk goud in de mond. Door lawaaiige machines, en prikkels als caffeïne, suiker en kunstlicht raakt ons lichaamstempo ernstig ontregeld en worden we moe. Aan rusten komt ons lichaam dan niet toe.

De honger naar alsmaar meer kan gestopt worden door meer ruimte te bieden aan de natuur. Vogelgezang blijkt helend, evengoed als een blik op de eindeloze zee van sterren. Als we de knop van het donker aanzetten wordt dromen weer een helende tijd. Een plek met eindeloos veel ruimte om te fantaseren, vol nieuwe mogelijkheden en potentie. Een plek voor visioenen van een betere wereld die tijdens de dag gebouwd kunnen worden. Een plek waar trauma's en angsten omhoog kunnen komen en vervolgens de aandacht krijgen die ze verdienen. Aboriginals noemen droomtijd ook wel de oorsprong. De wetten voor het gebruik van het land en de omgang met elkaar komen ervandaan, opgeslagen in de bron van het collectief onderbewuste. Krachtiger dan de letter van de wet, gevat in verhalen die van generatie op generatie worden overgedragen.

De meest out of the box oplossing voor de diverse crises op deze planeet lijkt mij dromen en rust pakken (zie ook Tricia Hersey's Nap Ministry). Niet de cynische natte droom van tech miljardairs om te ontsnappen naar een andere planeet. Nee, de innerlijke reis naar binnen. Door het herstel de ruimte te geven en te dagdromen van betere tijden.

Laten we daar vandaag mee beginnen door heel lekker te slapen. Over 28 dagen een blik op tijd die zit opgeslagen in generaties. Over onze voorouders, en onze voorkinderen.

#dromen #slapen #tijd